براساس اسناد منتشر شدهای در روز چهارشنبه توسط یک قانونگذار بریتانیایی فعال در حوزهی تحقیق و بررسی اخبار جعلی و رسانههای اجتماعی، فیسبوک در سال ۲۰۱۵ بهصورت گزینشی به برخی شرکتها نظیر Netflix و Airbnb اجازه داده تا به فهرستهای دوستان کاربران این شبکهی اجتماعی دسترسی داشته باشند. این درحالی است که دسترسی به این دادهها در همان سال برای اغلب اپلیکیشنها امکانپذیر نبوده است.
۲۲۳ صفحه از ارتباطات و مکاتبات داخلی فاش شده بین کارمندان بالا رتبهی Facebook از جمله مؤسس و مدیر ارشد اجرایی مارک زاکربرگ در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، شواهد جدیدی را از مشاجرههای پیشین دربارهی اینکه فیسبوک درگیر رفتارهای سلیقهای و ضد رقابتی بوده است را ارائه میدهد. این اسناد نشان میدهد که فیسبوک با رصد رشد رقابای خود از دسترسی آنها به دادههای کاربرانی که در اختیار دیگران قرار داشته جلوگیری کرده است.
براساس اسنادی که به زاکربرگ و شریل سندبرگمدیرعامل اجرایی شرکت اشاره میکنند، این شرکت در سال ۲۰۱۴ حدود ۱۰۰ برنامه را بهعنوان «دوستان مارک» یا «دوستان شریل» بهمنظور ارائهی خدمات اختصاصی به آنها در مقایسه با دیگر برنامهها شناسایی کرده است، همچنین این شرکت تعداد برنامههایی که در تبلیغات فیسبوک پول پرداخت میکردند، را رصد میکرد.
بینش و رفتار خاص مدیران اجرایی فیسبوک در آن دوره میتواند سبب موشکافیهای قانونی بیشتر در اعمال تجاری این شرکت شود.
فیسبوک اعلام کرده پای بسیاری از نظرات و تصمیمهای خود بهمنظور امنیت بیشتر این شبکهی اجتماعی ایستاده است؛ اما اشاره کرده که سیاست قدیمی محدودسازی رقبا در استفاده از دادههای این شرکت را مورد بررسی بیشتر قرار خواهد داد. در همین راستا در سند دیگری اعلام شده است که اپلیکیشنهای رقیبی که پیشتر برای استفاده از ابزار این شرکت نیاز به تأیید زاکربرگ داشتند، از این پس فیسبوک بدون محدودیت در اختیار توسعهدهندگان قرار خواهد داد.
زاکربرگ اخیرا در یکی از پستهای خود بهمنظور توجیه رفتارهای سلیقهای و محدودیت آمیز این شرکت در مقابل رقبا نوشته؛
فیسبوک میتوانست در سال ۲۰۱۴ از رسوایی نفوذ در دادهها توسط کمبریج آنالیتیکا با سختگیری بیشتر بر توسعهدهندگان اپلیکیشنها جلوگیری کند.
سوء استفاده از دادههای کاربران فیسبوک توسط کمبریج آنالیتیکا - یک شرکت مشاوره سیاسی - به همراه دیگر نفوذهای اطلاعاتی و همچنین افشاگریها دربارهی شیوههای لابیگری فیسبوک، نظارت دولت را در سراسر جهان در حوزهی حریم شخصی این شرکت و روشهای تولید محتوای عادلانهی آن افزایش داده است.
اخیرا تحلیلگران استیفل تخمین خود از میزان ارزش سهام فیسبوک را کاهش دادهاند و باور دارند که فشارهای سیاسی و نظارتی در طول زمان ممکن است سبب محدودیت در نحوهی عملکرد فیسبوک شود.
دامین کالینز، نمایندهی محافظهکار مجلس بریتانیا که کمیتهای دربارهی فرهنگ و رسانه را رهبری میکند این اسناد را ماه گذشته پس از درخواست آنها توسط Six4Three و در زیر فشار تهدید تحریم از جانب این شرکت در اختیار عموم قرار داد.
یکی از توسعهدهندگان معروف از این اسناد بهعنوان بخشی از دعوی خود در دادگاه ایالتی کالیفرنیا استفاده کرده است. او بر این باور است که فیسبوک در سال ۲۰۱۵ با عدم اجازهی دسترسی توسعهدهندگان نرمافزاری به عکسها و لایکها و دیگر دادههای دوستان کاربران این شبکهی اجتماعی عهد خود را زیر پا گذاشته است.
فیسبوک که مورد Six4Three را بیپایه و اساس میداند بیان میکند؛ مکاتبات و ارتباطات منتشر شده بهصورت گزینشی نشر پیدا کردهاند و از اینرو از اقدامات خود دفاع کرده است.
کالین در پیامی توییت کرده است؛
اگرچه پرونده در مراحل نهایی خود قرار دارد؛ اما لازم بود که این ارتباطات و اسناد داخلی در شرکت فیسبوک عمومی شوند به این دلیل که آنها سؤالات مهمی را دربارهی اینکه این شرکت چگونه با دادههای کاربران رفتار میکند و سیاستهای آنها در کارکردن با توسعهدهندگان نرمافزار چگونه است و نیز اینکه فیسبوک چگونه از موقعیت نفوذ خود در بازار رسانههای اجتماعی سوء استفاده میکند را در نزد اذهان عمومی مطرح میکند.
البته خوب است بدانید که این اسناد نشان میدهند که برنامهی دوستیابی Badoo و برنامهی حمل مسافر Lyft نیز از جمله نمونههایی بودهاند که در فهرست سفید فیسبوک برای دسترسی به دادههای دوستان کاربران قرار داشتهاند.
براساس یک ایمیل لیفت قصد داشته تا رانندگان مختلف را بهمنظور تقویت روابط گرم و صمیمی در بین آنها به یکدیگر نشان دهد و معرفی کند؛ حتی اگر آنها از لیفت استفاده نمیکردند. فیسبوک در ایمیلی گفته آنها این تقاضا از جانب لیفت را به این دلیل تأیید کردهاند چون فکر میکردند با این شیوه به میزان امنیت در بین رانندگان اضافه میکنند.