پاسخ به تمامی ابهامات و مشکلات طرح اینترنت غیر حجمی

 الزام شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی سرویس‌ اینترنتی از سوی دولت برای تغییر تعرفه‌ها و جایگزین کردن سرویس‌های پیشین با تعرفه‌های موسوم به غیر حجمی، باعث شده است در چند هفته‌ی اخیر شاهد جنب و جوش در این شرکت‌ها باشیم. ارائه‌ی سرویس و حذف آن برای تغییراتی که اغلب در مسیر بهبود است، باعث شد تقریبا پس از چند هفته جدولی کامل از سرویس‌هایی که شرکت‌های اینترنتی قرار است به کاربران ارائه کنند، در اختیار داشته باشیم. در این مقاله سعی خواهیم کرد به تشریح کامل جزئیات تعرفه‌های جدید بپردازیم.

غیر حجمی یا نامحدود؟ بعد از اتمام حجم چه خواهد شد

مقاله‌ی مرتبط:

• بررسی تعرفه‌ های اینترنت غیر حجمی جدید

اولین موضوعی که تقریبا اکثر کاربران اینترنتی به آن اشاره می‌کنند، غیر حجمی بودن طرح‌های ارائه‌شده است. تصور که کاربران از این طرح دارند «اینترنت نامحدود» است؛ درحالی‌که چنین موضوعی نیست و تعرفه‌های جدید نه با عنوان «نامحدود»، بلکه با عنوان «غیر حجمی» در اختیار کاربران قرار خواهند گرفت. معنای اینترنت غیر حجمی این است که برقرار بودن ارتباط اینترنتی شما وابسته به حجم نیست. درواقع شما حتی با گذر از ترافیک‌های منصفانه همچنان قادر به استفاده از اینترنت خواهید بود و به جای قطع شدن سرویس، با کندی نسبتا شدید سرعت مواجه خواهید شد که برای رفع آن باید ترافیک جداگانه (هر گیگ بین‌الملل ۲ هزار تومان) خریداری کنید.

البته بسیاری از کاربران بر این عقیده‌اند که این طرح در عمل غیر قابل اجرا است و استفاده از اینترنت در سرعت‌های پایین مد نظر وزارت ارتباطات (سرعت ۱۲۸ کیلوبیت با دانلود ۱۶ کیلوبایت در ثانیه) غیر ممکن است و کاربر ناچار به خرید حجم خواهد شد که این امر، عملا معنا غیر حجمی بودن را از بین خواهد برد. از همین رو وزیر ارتباطات اعلام کرده است که به‌زودی سرعت‌های جدیدی را به‌عنوان کف سرعت سرویس‌ها تعیین خواهد کرد.

چه میزان ترافیک؟

متأسفانه شیوه‌ی اجرایی و اعلام شدن تعرفه‌ها به قدری مبهم است که بسیاری از کاربران متوجه طرحی که خریداری می‌کنند، نمی‌شوند. بعد از آنکه جدول اختصاصی زومیت از مقایسه حجم «بین‌الملل» تعرفه‌ها را منتشر کردیم، پیام‌هایی درباره تفاوت حجم‌های جدول ما، با حجم اعلامی خود شرکت‌ها دریافت کردیم و اینجا بود که متوجه شدیم تعداد زیادی از کاربران هنوز آگاه نیستند که در تعرفه‌های جدید، درواقع چند گیگابایت حجم خریداری می‌کنند! از همین رو تصمیم گرفتیم مقاله‌ای در رابطه با جزئیات ناگفته‌ی طرح اینترنت غیر حجمی منتشر کنیم تا بلکه کاربران با آگاهی بیشتری اقدام به انتخاب طرح‌ها کنند.

اولین موضوعی که باید شما را از آن آگاه کنیم این است که جدول‌های ارائه‌شده توسط شرکت‌ها، همگی بر اساس ترافیک داخلی هستند، نه ترافیک اصلی! برای مثال جدول ارائه‌شده توسط شاتل را مثال می‌زنیم: کاربر با خرید طرح ۱۶ مگابیت ۳۲۰ گیگابایتی، تصور این را دارد که ۳۲۰ گیگابایت حجم در اختیارش قرار خواهد گرفت؛ درحالی‌که این حجم بر اساس ترافیک داخلی و با نرخ ۱ به ۲ ارائه‌ شده است. به این معنا که فقط ۱۶۰ گیگابایت از ۳۲۰ گیگابایت درج‌شده در جدول شاتل، مربوط به اینترنت بین‌الملل می‌شود. (این قانون با نسبت‌های مختلف در جداول شرکت‌های دیگر نیز برقرار است). اگر هنوز با تفاوت اینترنت داخلی و بین‌المللی آشنا نیستید، بخش بعد را بخوانید.

اینترنت بین‌الملل چیست؟

اینترنت بین‌الملل یعنی تمامی اپلیکیشن‌ها و سایت‌های خارج از ایران مانند اینستاگرام، تلگرام، واتساپ، یوتیوب، فیسبوک، گوگل، اپ‌استور، پلی‌استور، ساندکلاد، اسپاتیفای و تقریبا هرآنچه در دنیای اینترنت به آن نیاز پیدا خواهید کرد. در مقابل ترافیک داخلی به سایت بانک‌ها، آپارات، کافه‌بازار، خبرگزاری‌ها و موارد مشابه خلاصه می‌شود. در واقع در طرح مذکور شاتل شما ۳۲۰ گیگابایت ترافیک را تنها در صورتی در اختیار دارید که از سایت‌های داخلی استفاده کنید! اما اگر قصد استفاده از اینترنت بین‌الملل داشته باشید (که قطعا دارید) فقط یک دوم این عدد را در اختیار خواهید داشت. این میزان در هر شرکت متفاوت هست. اعداد «اصلی» اعلام‌شده توسط های‌وب را تقسیم بر ۴، پیشگامان را تقسیم بر ۳ و باقی شرکت‌ها را تقسیم بر ۲ کنید تا حجم بین‌الملل و خالصی که در اختیارتان قرار خواهد گرفت به دست آورید. البته ما در زومیت سعی کردیم با تهیه‌ی جدولی که فقط در آن ترافیک بین‌الملل محاسبه شده است، نگاهی روشن‌تر به تعرفه‌های ارائه‌شده در اختیارتان قرار دهیم. بنابراین نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که حجم اعلامی شرکت‌ها چندان به کار شما نخواهد آمد؛ چرا که بر اساس سقف اینترنت داخلی درج شده و فقط بخشی از آن برای اینترنت بین‌الملل قابل استفاده است.

عدم شفاف‌سازی

دلیل اصلی ابهام کاربران عدم شفاف‌سازی طرح‌های ارائه‌شده است. مسئله این است که وقتی مصرف اصلی کاربران، اینترنت بین‌الملل است، چرا جدول‌های ارائه‌شده توسط شرکت‌ها به‌جای ارائه مستقیم حجم اصلی، ترافیک را بر اساس سقف داخلی و با اعداد گمراه‌کننده‌ی چند برابری اعلام می‌کنند؟ این کار چه بر اساس قانون وزارت ارتباطات باشد و چه بر اساس تصمیم خود شرکت‌ها، در هر دو صورت ناخواسته باعث فریب خوردن عده‌ی زیادی از کاربران خواهد شد؛ چرا که قشر عام که تخصص خاصی در این زمینه ندارد و تنها به دیدن جدول بسنده می‎کند و با تصور خرید ترافیک اعلام‌شده سرویس را سفارش می‌دهد. اما در عمل نصف، یک‌سوم یا حتی یک‌چهارم اعداد درج‌شده در اختیارشان قرار خواهد گرفت! بهتر نبود که به‌صورت کاملا شفاف از حجم بین‌الملل در جدول‌ها استفاده می‌شد و در عوض نحوه کسر ترافیک داخلی با نرخ نیم بها، یک‌سوم یا یک‌چهارم عنوان می‌شد؟