آموزش وردپرس – تنظیمات خواستن و نوشتن
آموزش وردپرس – تنظیمات عمومی
آموزش وردپرس – تنظیمات گزینههای گفتوگو
آموزش وردپرس – تنظیمات پیوند یکتا
وردپرس یک دست موزه آنلاین و متن مفتوح برای برپایی وب سایتها میباشد که به زبان PHP تألیف شده است. ولی اگر بخواهیم به زبان سادهتر بگوییم، وردپرس آسانترین و قدرتمندترین سیستم مدیریت درونمایه (CMS) جهت تاسیس سایتها و وبلاگها میباشد.
سیستم مدیریت محتوا برنامهای است که امکان ایجاد، ویرایش، طبقه بندی و انتشار محتوا را فراهم میسازد. وردپرس نیز به عنوان یک سیستم مدیریت محتوا این امکانات را جهت انتشار درونمایه در اینترنت مهیا میسازد. کاربران وردپرس میتوانند بر روی فایلها، اسناد و البته سخیف طراحی و نمایش درونمایه مدیریت کاملی داشته باشند. و البته نباید فراموش کرد که تمام این کارها در حالتی چهره میگیرد که برای اتمام آنها نیازی به پرماسیدن حتی یک خط کدنویسی نیست.
اگر علاقهمند هستید که در مورد این سیستم مدیریت محتوای همنشین داشتنی و البته قدرتمند اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیوستگی مقاله را از دست ندهید.
تاریخچه وردپرس
مت مولنوگ (بنیان گذار وردپرس) پس از تجربه راه اندازی تارنگار با سیستم b2/cafelog بود که به فکر نگارش یک سیستم مدیریت محتوای جدید افتاد. وی به پیگیری سیستم مدیریت محتوایی بود که با آن بتواند نیازهایش را برآورده کند و البته سیستم باره نظر منطبق با پسینیان استانداردهای وب باشد.
مولنوگ به سرعت با شخصی به نام مایک لیتل تماس گرفته و تصمیمش را با او در وسط گذاشت و از وی برای کار روی این پروژه درخواست کمک کرد. نتیجه مشارکت این دو شخص به هستی آمدن سیستم مدیریت محتوای جدیدی منجر شد که به توصیه کریستیان اِسلِک، دوست مت مولنوگ امروزه آن را با نام «وردپرس، WordPress» میشناسیم.
تصویری از آقای مت مولونگ بنیادگذار وردپرس
اولین نسخه از وردپرس در ۲۷ می ۲۰۰۳ منتشر شد. اما الی سال ۲۰۰۴ این سیستم به آن چهره شناخته نشده بود الی اینکه مووبل تایپ (سیستم مدیریت محتوای دیگر) رقیب وردپرس تغییراتی را در قیمتهایش اعمال کرد. کاربران مووبل تایپ که به پیگیری جایگزین مناسبی بودند با وردپرس آشنا شدند و بدین شیوه هزاران کاربر مووبل تایپ به وردپرس مهاجرت کردند.
از آن سررسید تا به امروز وردپرس رشد بسیار سریعی را تجربه کرده است و هم الان به عنوان معروفترین و پرکاربردترین افزار ساخت سایت و تارنگار بر روی هاست شناخته میشود. البته انگیزه ها زیادی بر این معروفیت وردپرس هستی دارد که در پیوستگی مقاله به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد.
چرا باید وردپرس را گزینش کنیم؟
اگر وردپرس توانسته است که در میان دهها سیستم مدیریت محتوا رتبه ابتدا را از آن خویش کند، بی گمان مزیتهایی داشته است که میلیونها نفر به این سیستم روی آوردهاند.
اما با تمام این وجود، برخی از کسان تازه وارد کماکان این سوال را دارند که چرا وردپرس سرشناس و دوست داشتنی است؟ چرا بسیاری از کاربران وردپرس را برگزیدن میکنند؟ و سوالات مثل دیگر.
و البته مهمترین سوال این است که آیا طراحی وب سایت با وردپرس برای گزینش نهایی گزینه مناسبی است؟ برای پاسخ به این سوالات که چرا باید وردپرس را برگزیدن کرد، ما ده مورد از ویژگیهای مهم این سیستم رو اشاره میکنیم:
۱- وردپرس مجانی و متن باز است
وردپرس برنامهای متن مفتوح و رایگان است که میتوانید از آن به طور نامحدود در پروژههای خود استفاده کنید، تغییراتی در آن ایجاد کنید و نسخه خودتان را پخش کنید. وردپرس به عنوان یک پروژه آزاد و رایگان منتشر میشود و امکان دسترسی حتی به کدهای هسته نرم افزاری آن نیز مهیاست؛ پس بدون هیچ محدودیتی میتوانید آن را مطابق با نیازهای خویش سفارشی سازی کنید.
این باره در شرایطی است که بسیاری از CMS های نیرومند و حرفهای در بی گمان وردپرس به صورت پولی و کد شده عرضه میشوند.
۲- امکان راه اندازی گونه ها وبسایت ها با وردپرس
اگرچه وردپرس پیشه خود را به عنوان یک پلتفرم بلاگنویسی ابتدا کرد، اما توسعه تند آن طی سالهای اخیر وردپرس را به یک سیستم جامع برای راه اندازی وب سایتها مبدل کرده است.
تنوع وسیع از پوستهها و افزونهها که هرکدام میتوانند امکانات اکثریت را به وردپرس اضافه کنند، این سیستم را برای تاسیس هر نوع سایتی منعطف کردهاند. از جمله سایتهایی که میتوان با وردپرس تاسیس کرد:
وبسایت فروشگاهی
سایتهای فروشگاه آنلاین را باید جزء پیچیدهترین سایتها دانست که احتیاج به فرآیندهای گوناگون و پیچیدهای دارند. همچنین سایتهای فروشگاهی بیچارگی به سبک طراحی خاصی را دارند لغایت کاربران خود را به سمت خرید محصول هدایت کنند.
این شغل در وردپرس از طریق انتخاب یک پوسته فروشگاهی و افزونهای مانند ووکامرس به طور کامل قابل پیاده سازی میباشد. فرقی نمیکند که بخواهید محصولات دیجیتال و یا محصولات فیزکی را بفروشید، هرآنچه که شما از یک فروشگاه ساز حرفهای را بخواهید، میتوانید با نصب افزونههای باره نظر بر روی وردپرس داشته باشید.
سایتهایی با عضویت پولی
وردپرس را میتوان احد از بهترین گزینهها برای تاسیس این مورد دانست. کافیست که یک پوسته پسندیده و افزونه مرتبط نصب کنید تا سیستم عضویت پولی را در سایت خود پیاده سازی کنید. بدین روش کاربران برای تماشا درونمایه و یا دریافت محصولات دیجیتال باید حق اشتراک که مشخص کردهاید را پرداخت کنند.
پشتیبانی از سطوح کاربری گوناگون همانند مدیریت، نویسنده، ویرایشگر، مشارکت کننده و عضو این امکان را آماده میسازد لغایت دسترسیهای کاربران را به طور بهتری مدیریت کنید. البته امکان اضافه کردن سطوح کاربری دیگر با دسترسیهای سفارشی از طریق افزونهها وجود دارد.
به طور خلاصه، کم و بیش هر نوع وب سایتی را میتوان با وردپرس راه اندازی کرد:
وب سایت فروشگاهی
سایتهای بلاگ
سایتهای ویدویی
سایتهای رزرواسیون و فروش بلیط
سایتهای دیکشنری
سایتهای تبلیغاتی
سایتهای خبری و تفریحی
سایتهای دانلود
تالارهای تبادل نظر و شبکه اجتماعی
سایتهای تعلیم آنلاین
سایتهای پرسش و پاسخ
ایجاد دانشنامه آنلاین
و …
۳- سئو فوق العاده وردپرس
گوگل و تمام موتورهای جستجوگر سایر از یکسری پارامترهای از قبل تعیین شده برای رتبه دهی به وب سایتها و نمایش در نتایج جستجوها استفاده میکنند. پس هر چقدر پارامترهای اکثریت رعایت شود رتبه بهتری در نتایج جستجوها خواهید داشت.
وردپرس از همان سررسید شروع به کار، توجه خاصی به این سوژه داشته و تمام آنچه را که یک سیستم مدیریت درونمایه در زمینه سئو دربایستن دارد را در خویش جای دیتا است. البته با نصب افزونههای بهینه سازی و سئو مشابه Yoast SEO این ویژگی بسیار قدرتمندتر خواهد شد و به عنوان مدیر سایت کنترل بهتری بر روی سئو خواهید داشت.
جیمیل (Gmail) را میتوان بهترین گزینه یا محبوبترین ابزار مدیریت ایمیل به صورت آنلاین دانست؛ اما برخی قابلیتهای نسخههای حرفهای مدیریت ایمیل دسکتاپ را ندارد. جالب است بدانید که شما میتوانید با این ۷ راه ساده از جمیل به عنوان کلاینت حرفهای مدیریت ایمیل در دسکتاپ استفاده کنید.
برای این منظور با استفاده از مرورگر کروم وارد حساب جمیل خود شوید و منوی کروم (سه نقطه عمودی) را باز کنید سپس گزینه More tools و بعد Add to desktop… را انتخاب کنید و دکمه add را بزنید تا میانبر روی دسکتاپ ایجاد شود،
بیاد داشته باشید تیک Open as window خورده باشد، با این کار وقتی آن را باز میکنید منوی مرورگر نمایش داده نمیشود و بیشتر شبیه به یک Email Client بنظر میرسد. همچنین با راست کلیک روی میانبر میتوانید آن را به Start Menu یا Taskbar اضافه کنید.
وقتی روی لینک ایمیلی کلیک میکنید به صورت پیشفرض نم افزار مدیریت ایمیل (Email Client) اجرا میشود، این نوع لینکها به جای //:http با :mailto آغاز میشوند، که به کامپیوتر میگوید به جای مرورگ، نرمافزار مدیریت ایمیل را اجرا کند.
دوباره از طریق Chrome وارد Gmail شده و روی آیکون Protocol Handler کلیک کنید سپس گزینه Allow را انتخاب کنید و دکمه Done را بزنید.
اگر آیکون Protocol Handler در نوار آدرس مرورگر مشاهده نمیکنید وارد منوی کروم شوید و به این آدرس بروید Settings > Advanced > Content Settings>Handlers و (Allow sites to ask to become default handlers for protocols (recommended را فعال کنید.
اگر «mail.google.com» در کادر mailto نبود، شما میتوانید آیکون مورد نظر را در نوار آدرس مشاهده کنید و موارد دیگر غیر از «mail.google.com» را Remove کنید، حالا Gmail به لینکهای Mailto دسترسی دارد.
جیمیل با استفاده از Chrome Apps میتواند از قابلیت آفلاین برخوردار باشد. در نسخه تحت وب جیمیل در مسیر Gmail Settings > Offline روی لینک Install Gmail Offline کلیک کنید و آن را نصب کنید، که اپ نصب شده در قسمت Chrome Apps قابل مشاهده است. Gmail Offline را اجرا و گزینه Allow offline mail را انتخاب کنید و دکمه Continue را بزنید.
با این روش Gmail پیامهای شما را دانلود میکند و شما قادر خواهید بود ایمیلها را به صورت آفلاین ببینید، همچنین میتوانید پیامهای جدید ایجاد کنید تا وقتی به اینترنت متصل شدید ایمیل فرستاده شود.
اگر دلیل شما برای استفاده از نرمافزارهای مدیریت ایمیل، پشتیبانی از چند حساب کاربری است پس خیلی خوششانس هستید، چون Gmail میتواند به حسابهای دیگر دسترسی داشته باشد. برای تعریف حسابهای دیگر به Gmail Settings > Accounts and Import بروید و در قسمتهای Send mail as و Check mail from other accounts ایمیلهای جدید را وارد کنید.
انجام موارد فوق در واقع مشابه سایر نرمافزارهای مدیریت ایمیل است که شما را قادر میسازد دیگر حسابهای خود را به راحتی بررسی کنید.
استفاده از Folder برای دستهبندی و دسترسی آسان به ایمیلها از ویژگیهای مشترک نرمافزارهای مدیریت ایمیل است در حالی که جیمیل، از خصوصیتی بهتر برخوردار است و آن هم بکارگیری برچسبها است. برای مدیریت برچسبها در صفحه تنظیمات Gmail روی گزینه Lables کلیک کنید یا وقتی که درحال مشاهده یک پیام هستید روی آیکون برچسب کلیک کنید، در اینجا میتوانید برچسبهای موجود را انتخاب و برچسبهای جدیدی ایجاد کنید و حتی آنها را مدیریت کنید.
برچسبها مانند فولدرها عمل میکنند، حتی بهتر، چون یک پیام میتواند برچسبهای مختلفی داشته باشد و با فیلتر کردن آنها میتوان به صورت دستهجعی کارهای خاصی مثل چینش یا حذف و ... انجام داد.
درحقیقت ترکیب برچسب زدن و فیلتر کردن باعث میشود بتوانید زمان خود را مدیریت کنید.
اگر شما هم راحتی و سرعت استفاده از میانبرهای کیبورد را دوست دارید پس جیمیل گزینهی مناسبی است.
از این طریق میتوان آن را روشن یا خاموش کرد Gmail Settings > General > Keyboard shortcuts، برای دیدن لیست کامل میانبرها و کلیدهای ترکیبی، ؟ را تایپ کنید (Shift+?).
تقریبا تمامی اپهای مدیریت ایمیل، اعلانها را نمایش میدهند، درست مثل جیمیل.
این گزینه به صورت پیشفرض در Gmail غیرفعال است ولی میتوانید برای دریافت اعلان پیامهای جدید یا پیامهای مهم آن را از این مسیر فعال کنید Gmail Settings > General > Desktop Notifications.
بازدید از سایتهای اینترنتی یا به اصطلاح وبگردی به امری متداول و روزمره تبدیل شده است. دانلود انواع فایلها نیز از جمله کارهایی است که قطعا در هنگام وبگردی با آن مواجه خواهید شد. دانلود فایل با مرورگر اینترنت، شما را با مشکلات و محدودیتهایی روبهرو میکند؛ چون مرورگرها قادر به افزایش سرعت دانلود، تقسیم کردن فایلهای پرحجم به قسمتهای کوچکتر، زمانبندی و حتی توقف و ادامه دانلود نیستند. همچنین وقتی مجبورید در ساعات خاصی از شبانهروز دانلود کنید، قطعا به یک نرمافزار مدیریت دانلود نیاز خواهید داشت. پس اگر از جمله افرادی هستید که موزیکها، فیلمها و بازیهای خود را از اینترنت دانلود میکنید، با مطالعه این مقاله از زومیتمیتوانید با بهترین ابزارهای مدیریت دانلود آشنا شوید.
Free Download Manager شما را قادر میسازد یک فایل را از چند منبع مختلف دریافت کنید؛ یعنی وقتی یکی از سرورهایی که فایل در آن قرار دارد سرعت بالایی ندارد، این نرمافزار میتواند فایل مورد نظر را از سرور دیگری دانلود کند. همانطور که از نام این برنامه پیدا است، کاملا رایگان است و هیچگونه تبلیغات آزاردهندهای در محیط برنامه مشاهده نمیکنید. FDM دارای ۲ نسخه است؛ نسخه ۳.۹ برای سیستمهای قدیمی با سختافزار ضعیف و نسخه ۵.۱ با استفاده از رم بیشتر و گرافیک بهتر. در حالت کلی از ویژگیهای Free Download Manager میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ویژگیهای مخصوص نسخه ۵.۱:
ویژگیهای مخصوص نسخه ۳.۹:
Internet Download Manager یک نرمافزار بسیار معروف و محبوب در زمینه مدیریت دانلود است. سرعت بالا در دانلود فایلها و سازگاری با انواع مرورگرهای اینترنت از مشخصات بارز این نرمافزار است. IDM رایگان نیست و ۲۹.۹۵ دلار قیمت دارد؛ اما میتوان ۳۰ روز بهصورت آزمایشی آن را دانلود و استفاده کرد. دیگر خصوصیات این برنامه بهشرح زیر است:
Download Accelerator Plus یکی دیگر از نرمافزارهای معروف مدیریت دانلود است که شاخصه اصلی آن، موتور شتابدهنده دانلود به شمار میآید. DAP یک نسخه پریمیوم هم دارد که قیمت آن ۲۴.۹۵ دلار است؛ البته نسخه رایگان آن نیز تمام نیازهای شما را در زمینه دانلود برآورده میکند، تفاوت این ۲ نسخه در سطح امنیتی پایینتر و نمایش تبلیغات درمحیط برنامه برای نسخه رایگان است.
Ninja Download Manager عضو تازهوارد ولی قدرتمند در عرصه مدیریت دانلود است. NDM رابط کاربری ساده و جذابی دارد و به لطف شتابدهنده قوی و تقسیمبندی فایلها و ارتباط با سرورهای متفاوت، دانلود را سریعتر از حالت عادی انجام میدهد.
FlashGet ابزاری رایگان و سریع برای دانلود است که سرعتی ۶ تا ۱۰ برابر مرورگرها ارائه میدهد. اصلیترین ویژگی این نرمافزار پشتیبانی از پروتکلهای مختلف دانلود شامل BT ،FTP ،HTTP و eMule است. دیگر ویژگیهای آن عبارتاند از:
هنوز یوتوب (که به اشتباه یوتیوب گفته میشود) بیشترین تعداد ویدیوی بارگذاری شده در سایت خود در بین سایتهای مشابه و در کل اینترنت را برای استفاده عموم، در اختیار دارد. پیدا کردن ویدیو در گذشته به سادگی امروز نبود. بگذارید با آن روبهرو شویم که همه ما کمی با رابط کاربری همیشگی قدیمی آن حوصلهمان سررفته است.
چند سال پیش یوتوب طراحی جدید سایت خود را به نمایش گذاشت که شامل یک قابلیت حالت تیره مخفی (Dark Mode) نیز بود که رنگ صفحه را برای تماشای ویدیو در شب به رنگ سیاه تغییر میدهد. اما باز با این حال باز هم جذابیت زیادی در جستوجوی یوتوب وجود ندارد. چیزی که شما نیاز دارید روشی جدید در جستوجوی ویدیو و تماشای آنها در یوتوب است. در این آموزش قصد داریم شما را با ۵ مورد از این روشها آشنا کنیم. این موارد شامل سایتها و در یک مورد یک افزونه کروم است که جستوجو و تماشا ویدیو در یوتوب را برای شما لذتبخشتر میکند.
مانند سایت "استامبل آپان" (StumbleUpon) که به معرفی سایتهای مختلف با توجه به علاقهمندی و دستهبندیهای شما میپردازد، این سایت ویدیوهای جذاب با پخش بی پایان را برای شما به نمایش درمیآورد. اگر چه این سایت به توضیح اینکه چه ویدیویی اضافه شده است، نمیپردازد ولی با این حال تجربه خوب و جالبی را برای شما به ارمغان میآورد.
این سایت همچنین به شما اجازه دستهبندی ویدیوها براساس موسیقی، ورزشی، بازی، نمایش و سرگرم کننده و خندهدار را میدهد. مانند خود سایت یوتوب در این سایت نیز یک نوار جستوجو وجود دارد که میتوانید به جستوجوی هر آنچه که میخواهید مثل تریلر فیلم، بپردازید. در ضمن میتوانید به جستوجو براساس تگها و برچسبها مثل GoPro یا بازی ماین کرفت (Minecraft) بپردازید.
خود من از تماشای ویدیوهای خندهدار و سرگرم کننده، بسیار لذت بردم. YT Roulette ویدیوهایی را به شما نمایش میدهد که ممکن است تا پیش از این آنها را ندیده باشید
از آنجائیکه یوتوب در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد، این سایت میتوانید به شما اجازه میدهد برای یافتن ویدیوی خود دنیا را بگردید. در این سایت یک نقشه بزرگ مانند آنچه در سرویس نقشههای گوگل میبینید، وجود دارد که به شما اجازه میدهد با یافتن و کلیک بر روی یک نقطه از نقشه و یک کشور، به جستوجوی ویدیوهایی که از آن نقطه یا کشور به یوتوب ارسال شدهاند، بپردازید.
ویدیو موردنظر شما در یک پنجره پاپ آپ در نقشه به شما نمایش داده میشوند؛ بنابراین لازم به خروج از نقشه نیستید. حتی یک کلیک کوچک در سمت چپ یا راست یک نقطه در نقشه، به شما ویدیوی جدیدی را نشان میدهد. میتوانید از نوار جستوجو برای یافتن مکان مدنظر خود استفاده کنید.
این سایت همچنین به شما این اجازه را میدهد که چه نوع ویدیویی به شما نمایش داده شود. با کلیک بر روی "آخرین ویدیوها" (Latest) یا "قدیمی" (Classic) در سمت چپ بالای صفحه، جدیدترین و یا بیشترین پسند شده ویدیوها به شما نمایش داده میشود. این سایت روش جالب جذابی برای استفاده از یک نقشه است.
دوست دارید اولین نفری باشید که یک ویدیو را تماشا میکند؟ اگر اینطور است به سایت NouTube بروید و به ترتیب میتوانید به جستوجو و تماشای جدیدترین و آخرین ویدیوهای ارسال شده به یوتوب بپردازید.
برعکس سایت Austronat.io که به جستوجو و جمعآوری ویدیو با صفر میزان بازدید میپردازد، این سایت جدیدترین ویدیوهای ارسال شده به سایت یوتوب شما نشان میدهد.
پس از آنکه ویدیویی را تماشا کردید و مایل بودید که چیزی جدیدتر را ببینید، بر روی گزینه "موارد جدیدتر" (even newer video) در گوشه بالا سمت راست سایت کلیک کنید تا موارد جدیدتر را ببینید. از آنجائیکه حجم و تعداد ویدیوهای ارسال شده به یوتوب بسیار زیاد است، این گزینه همیشه کار خواهد کرد.
اگر شما آنقدر سنتان بالاست که فیلمهاو سریالهای تلویزیون دهه ۹۰ را ببینید، پس این سایت را دوست خواهید داشت. یوتوب ویدیوهای بسیاری دارد که در تلویزیونهای آن زمان نمایش داده میشدند. از قضا یک نفر تعدادی از ویدیوهای آن زمان را در یک قاب تلویزیون برای دوستداران آن دهه جمعآوری کرده است.
در این سایت شما تصویر یک تلویزیون لامپی به همراه کنترل در کنار آن را میبینید. سال موردنظر خود (از سال ۹۰ تا ۹۹) را انتخاب کنید و به جستوجو در بین کانالها بپردازید.
فهرستی از دستهبندیهای ویدیویی میتواند به شما در جستوجوی کانالها کمک کند. این فهرست شامل کارتون، کمدی، تبلیغاتی، درام، نمایش اپرا، نمایش بازی، نمایش کودکانه، فیلم، تریلر فیلم، موسیقی، اخبار، ورزشی و نمایش گفتوگو هستند.
مشکل یوتوب این است که گزینه نمایش سریع (fast-forward) برای ویدیوها ندارد. با این افزونه به سادگی و با فشار حرف "S" به نمایش سریع ویدیوی خود بپردازید.
شاید شما ترفند ۱۰ ثانیه جلو رفتن در طول یک ویدیو با فشردن حرف "L" را بدانید؛ ولی در مورد این افزونه داستان متفاوت است. افزونه مینی سرعت ویدیو را ۸ برابر بیشتر از سرعت عادی افزایش داده که بزرگنماییای که انجام میدهد به شما کمک میکند همه ثانیههای ویدیو را ببینید.
متاسفانه از آنجائیکه حین استفاده از این افزونه صدایی سریع را به عنوان صدای ویدیو خواهید شنید، با استفاده از این افزونه قادر به شنیدن صدای ویدیو نخواهید بود
الزام شرکتهای ارائهدهندهی سرویس اینترنتی از سوی دولت برای تغییر تعرفهها و جایگزین کردن سرویسهای پیشین با تعرفههای موسوم به غیر حجمی، باعث شده است در چند هفتهی اخیر شاهد جنب و جوش در این شرکتها باشیم. ارائهی سرویس و حذف آن برای تغییراتی که اغلب در مسیر بهبود است، باعث شد تقریبا پس از چند هفته جدولی کامل از سرویسهایی که شرکتهای اینترنتی قرار است به کاربران ارائه کنند، در اختیار داشته باشیم. در این مقاله سعی خواهیم کرد به تشریح کامل جزئیات تعرفههای جدید بپردازیم.
اولین موضوعی که تقریبا اکثر کاربران اینترنتی به آن اشاره میکنند، غیر حجمی بودن طرحهای ارائهشده است. تصور که کاربران از این طرح دارند «اینترنت نامحدود» است؛ درحالیکه چنین موضوعی نیست و تعرفههای جدید نه با عنوان «نامحدود»، بلکه با عنوان «غیر حجمی» در اختیار کاربران قرار خواهند گرفت. معنای اینترنت غیر حجمی این است که برقرار بودن ارتباط اینترنتی شما وابسته به حجم نیست. درواقع شما حتی با گذر از ترافیکهای منصفانه همچنان قادر به استفاده از اینترنت خواهید بود و به جای قطع شدن سرویس، با کندی نسبتا شدید سرعت مواجه خواهید شد که برای رفع آن باید ترافیک جداگانه (هر گیگ بینالملل ۲ هزار تومان) خریداری کنید.
البته بسیاری از کاربران بر این عقیدهاند که این طرح در عمل غیر قابل اجرا است و استفاده از اینترنت در سرعتهای پایین مد نظر وزارت ارتباطات (سرعت ۱۲۸ کیلوبیت با دانلود ۱۶ کیلوبایت در ثانیه) غیر ممکن است و کاربر ناچار به خرید حجم خواهد شد که این امر، عملا معنا غیر حجمی بودن را از بین خواهد برد. از همین رو وزیر ارتباطات اعلام کرده است که بهزودی سرعتهای جدیدی را بهعنوان کف سرعت سرویسها تعیین خواهد کرد.
متأسفانه شیوهی اجرایی و اعلام شدن تعرفهها به قدری مبهم است که بسیاری از کاربران متوجه طرحی که خریداری میکنند، نمیشوند. بعد از آنکه جدول اختصاصی زومیت از مقایسه حجم «بینالملل» تعرفهها را منتشر کردیم، پیامهایی درباره تفاوت حجمهای جدول ما، با حجم اعلامی خود شرکتها دریافت کردیم و اینجا بود که متوجه شدیم تعداد زیادی از کاربران هنوز آگاه نیستند که در تعرفههای جدید، درواقع چند گیگابایت حجم خریداری میکنند! از همین رو تصمیم گرفتیم مقالهای در رابطه با جزئیات ناگفتهی طرح اینترنت غیر حجمی منتشر کنیم تا بلکه کاربران با آگاهی بیشتری اقدام به انتخاب طرحها کنند.
اولین موضوعی که باید شما را از آن آگاه کنیم این است که جدولهای ارائهشده توسط شرکتها، همگی بر اساس ترافیک داخلی هستند، نه ترافیک اصلی! برای مثال جدول ارائهشده توسط شاتل را مثال میزنیم: کاربر با خرید طرح ۱۶ مگابیت ۳۲۰ گیگابایتی، تصور این را دارد که ۳۲۰ گیگابایت حجم در اختیارش قرار خواهد گرفت؛ درحالیکه این حجم بر اساس ترافیک داخلی و با نرخ ۱ به ۲ ارائه شده است. به این معنا که فقط ۱۶۰ گیگابایت از ۳۲۰ گیگابایت درجشده در جدول شاتل، مربوط به اینترنت بینالملل میشود. (این قانون با نسبتهای مختلف در جداول شرکتهای دیگر نیز برقرار است). اگر هنوز با تفاوت اینترنت داخلی و بینالمللی آشنا نیستید، بخش بعد را بخوانید.
اینترنت بینالملل یعنی تمامی اپلیکیشنها و سایتهای خارج از ایران مانند اینستاگرام، تلگرام، واتساپ، یوتیوب، فیسبوک، گوگل، اپاستور، پلیاستور، ساندکلاد، اسپاتیفای و تقریبا هرآنچه در دنیای اینترنت به آن نیاز پیدا خواهید کرد. در مقابل ترافیک داخلی به سایت بانکها، آپارات، کافهبازار، خبرگزاریها و موارد مشابه خلاصه میشود. در واقع در طرح مذکور شاتل شما ۳۲۰ گیگابایت ترافیک را تنها در صورتی در اختیار دارید که از سایتهای داخلی استفاده کنید! اما اگر قصد استفاده از اینترنت بینالملل داشته باشید (که قطعا دارید) فقط یک دوم این عدد را در اختیار خواهید داشت. این میزان در هر شرکت متفاوت هست. اعداد «اصلی» اعلامشده توسط هایوب را تقسیم بر ۴، پیشگامان را تقسیم بر ۳ و باقی شرکتها را تقسیم بر ۲ کنید تا حجم بینالملل و خالصی که در اختیارتان قرار خواهد گرفت به دست آورید. البته ما در زومیت سعی کردیم با تهیهی جدولی که فقط در آن ترافیک بینالملل محاسبه شده است، نگاهی روشنتر به تعرفههای ارائهشده در اختیارتان قرار دهیم. بنابراین نتیجهای که میتوان گرفت این است که حجم اعلامی شرکتها چندان به کار شما نخواهد آمد؛ چرا که بر اساس سقف اینترنت داخلی درج شده و فقط بخشی از آن برای اینترنت بینالملل قابل استفاده است.
دلیل اصلی ابهام کاربران عدم شفافسازی طرحهای ارائهشده است. مسئله این است که وقتی مصرف اصلی کاربران، اینترنت بینالملل است، چرا جدولهای ارائهشده توسط شرکتها بهجای ارائه مستقیم حجم اصلی، ترافیک را بر اساس سقف داخلی و با اعداد گمراهکنندهی چند برابری اعلام میکنند؟ این کار چه بر اساس قانون وزارت ارتباطات باشد و چه بر اساس تصمیم خود شرکتها، در هر دو صورت ناخواسته باعث فریب خوردن عدهی زیادی از کاربران خواهد شد؛ چرا که قشر عام که تخصص خاصی در این زمینه ندارد و تنها به دیدن جدول بسنده میکند و با تصور خرید ترافیک اعلامشده سرویس را سفارش میدهد. اما در عمل نصف، یکسوم یا حتی یکچهارم اعداد درجشده در اختیارشان قرار خواهد گرفت! بهتر نبود که بهصورت کاملا شفاف از حجم بینالملل در جدولها استفاده میشد و در عوض نحوه کسر ترافیک داخلی با نرخ نیم بها، یکسوم یا یکچهارم عنوان میشد؟
در هر صورت ما در جدول زومیت تلاش کردیم این ابهامات را برای شما از بین ببریم و دقیقا عددی را به شما اعلام کنیم که با خرید سرویس مورد نظر در اختیارتان قرار خواهد گرفت! همانطور که گفته شد، ترافیک اعلامی شرکتها بر اساس سقف ترافیک داخلی! اما ترافیک اعلامی جدول زومیت بر اساس سقف ترافیک بینالملل یا همان اینترنت آزاد تنظیم شده است. به این معنا که در جدول زومیت یک گیگابایت مصرف بینالملل همان یک گیگ و یک گیگابایت مصرف داخل، ۵۰۰ مگابایت (یعنی نیم بها) از اعداد درجشده کسر خواهد شد. بنابراین گویاترین راه برای متوجه شدن حجم حقیقی سرویسها استفاده از جدول زومیت خواهد بود. اما اگر قصد استفاده از جدول اصلی شرکتها دارید، باید به این شکل عمل کنید: اعداد اعلامی هایوب را تقسیم بر ۴، پیشگامان را تقسیم بر ۳ و فن آوا، شاتل، آسیاتک، صبانت، پارس آنلاین و مخابرات را تقسیم بر ۲ کنید تا حجمی که برای اینترنت بینالملل (تقریبا بخش اصلی تمام نیازهایتان) در دسترس شما خواهد بود به دست آورید.
نکته: اگرچه مسئولان مخابرات بارها اعلام کردهاند که نرخ ترافیک بینالملل و داخلی بهصورت یکدوم محاسبه خواهد شد؛ اما همچنان گزارشهایی از سوی کاربران مبنی بر یکسوم بودن سرویس ها به ما ارسال می شود. ما بر اساس اعلام رسمی و چندباره مخابرات نسبت یکدوم را در جدول ارائه کردیم؛ اما برای اطمینان بیشتر، قبل از خرید، از ۲۰۲۰ استان خود این موضوع را جویا شوید.
مورد دیگری که باعث ابهام کاربران شده، سرعت دانلود در سرویسهای ارائهشده است. تا قبل از تعرفههای غیر حجمی، اکثر شرکتها پهنای باند سرویسها را بهعنوان یک طرح تشویقی تا میزان کشش خط کاربر باز گذاشته بودند که البته این موضوع همیشه صادق نبود. شرکتهای اینترنتی برای کنترل، مخصوصا در ساعات دانلود شبانه، پهنای باند کاربران را به میزان پهنای باندی که کاربر خریداری کرده بود، کاهش میدانند. برای مثال کاربری که تعرفهای با پهنای باند ۲ مگابیت خریداری کرده و کیفیت مناسب خط وی اجازهی دریافت پهنای باند ۱۶ مگابیت را در اختیار وی گذاشته بود، تنها در صورت مساعد بودن شرایط قادر به استفاده از این پهنا بود. به این معنا که شما حتی با خرید سرویس یک مگابیت هم میتوانستید پهنای باندی برابر با بیشینه ظرفیت خط دریافت کنید. اما در تعرفههای غیر حجمی، تمامی شرکتها این طرح تشویقی را حذف کردند که در نتیجه، سرعت دانلود در سرویسهای غیر حجمی شاید برای شماری از کاربران با قبل تفاوت داشته باشد. برای مثال، در تعرفههای غیر حجمی سرعت دانلود سرویس ۱۶ مگابیت در بهترین حالت ۲ مگابایت در ثانیه و سرعت دانلود سرویس ۵۱۲ کیلوبیت در بهترین حالت ۶۴ کیلوبایت در ثانیه خواهد بود. باقی سرویسها نیز به همین نسبت محاسبه خواهند شد.
درواقع با توجه به اینکه سرعت انتقال اطلاعات در شبکههای کامپیوتری و اینترنت با استفاده از بیت در ثانیه بیان میشود، کاربران در زمان دانلود اعدادی بهمراتب پایینتر را مشاهده میکنند. این تفاوت به این علت است که کوچکترین واحد انتقال اطلاعات در حافظه کامپیوتر برحسب بایت است. با توجه به اینکه هر بایت از هشت بیت تشکیل شده، در بهترین حالت سرعت دانلود در نرمافزاری مثل IDM برای سرعت ۱۶ مگابیت در ثانیه، ۲ مگابایت در ثانیه خواهد بود.
عدهای از کاربران انتقادهای شدیدی بر طرحهای جدید غیر حجمی دارند که البته چندان هم بیراه نیست. در تعرفههای جدید، با توجه به نحوهی محاسبهی سرعت دانلود که در بالا اشاره کردیم، برای آنکه سرعت بالایی در اختیار داشته باشید «باید» حجمهای بالا و گرانتر را خریداری کنید. برای مثال یک کاربر کممصرف که شاید نهایت استفادهی او ۲۰ گیگابایت باشد، محکوم به استفاده از سرعتیک مگابیت (سرعت دانلود حدودی ۱۲۵ کیلوبایت در ثانیه) است. اگر سرعت بالاتری بخواهد، ناچارا باید با هزینه بیشتر، سرویسهای بالاتری خریداری کند؛ درحالیکه تحت هیچ شرایطی به ترافیکهای موجود در آن سرویس نیاز پیدا نخواهد کرد. بگذارید این موضوع را با یک مثال روشن کنیم: کاربری که قبل از این طرحها، با ۲۰ الی ۳۰ هزار تومان در ماه نهایت سرعت را بر اساس کشش خط خود در اختیار داشت، از حالا باید گرانترین طرح موجود یعنی ۱۶ مگابیت ۸۰ هزار تومانی را خریداری کند تا نهایتا سرعت دانلود ۲ مگابایت در ثانیه در اختیار داشته باشد.
درواقع اگر ترافیک را ملاک مقایسه با گذشته قرار دهیم، بله! قیمتها کاهش پیدا کرده است و با همان قیمت یا کمتر، میزان ترافیک بسیار بیشتری در اختیار کاربر قرار خواهد گرفت. اما اگر سرعت را ملاک قرار دهیم، خیر! طرح جدید هزینههای کاربری که به دنبال سرعت بالا است، چندین برابر افزیش خواهد داد و باید هزینه بسیار بیشتری خرج کند تا بتواند همان سرعتی را در اختیار داشته باشد که قبل از این طرح در اختیار داشت.
نکتهی دیگری که در مورد تعرفههای جدید میتوان مطرح کرد، امکان استفاده از تعرفههایی با نرخ پهنای باند بالا است. هرچند خریداری پهنای باند بالا با ترافیک بیشتر جذاب است؛ اما باید این نکته را نیز در نظر داشت که به دلیل کیفیت نهچندان خوب زیرساخت مخابراتی، عملا بخش بزرگی از کاربران قادر به دریافت پهنای باند ۱۶ مگابیتی نیستند؛ از اینرو کاربری که خط وی تنها قادر به دریافت پهنای باند ۴ مگابیتی باشد، در صورت خرید تعرفه ۱۶ مگابیتی، قادر نیست از تمام ظرفیت استفاده کند و تنها حجم بالا نصیب وی خواهد شد که شاید با وضعیت خط پایین کاربر قادر به استفاده از تمام آن نباشد. با توجه به اینکه شرکتهای ارائهکنندهی سرویس دخالتی در وضعیت پهنای باند ندارند، در صورت بروز مشکل اینچنینی، توپ را به زمین شرکت مخابرات میاندازند.